Hoe werkte dat vroeger met adresseringen
Geschiedenis Best, losse pagina's
De geschiedenis van onze Bestse adressen.
Voor 1850 was er vanuit de overheid niets geregeld. Na 1851 moesten gemeenten vanuit de gemeentewet verplicht hun grondgebied verdelen in wijken. Die wijken mochten een naam of een letter of een combinatie van beide hebben. In Best was al eerder (ergens tussen 1819 en 1832) gekozen voor letters. Ik woon zelf in De Vleut in een deel wat toen bekend werd als wijk B. Mijn huidige huis had er nummer 39. Het adres was dus B39. In de plaats Utrecht is er nog altijd een Wijk C.
In heel zo'n wijk was dus maar één opnummering. In het indertijd schaars bebouwde De Vleut was dat niet echt een probleem.
Een mooiere kaart is deze:
De nummering werkte dus van wijk naar huis. Dat was makkelijk in ‘wijken’ met maar enkele straten die lintbebouwing kenden, maar bij de ontwikkeling van Batadorp in 1934 is al direct gekozen voor de ‘moderne’ versie. Namelijk die van een verdeling per straat en niet langer per wijk.
Batadorp was daarmee de eerste ‘wijk’ in Best die serieus straatnamen en huisnummers per straat kreeg.
Maar wat te doen met de rest van Best?
De rest van Best werd pas na de Tweede Wereldoorlog aangepakt. In 1948 werd Wilhelminadorp op de heide tussen Best en Batadorp gebouwd. Men koos er daar ook voor de methode zoals in Batadorp en men koos er voor om de namen van verzetshelden voor de naamgeving te gebruiken.
Op 27 april 1954 besluit de gemeenteraad om de nieuwe methode van adressering per straat voor heel Best in te voeren.
Dat hield in dat alle bestaande huizen een nieuw adres kregen.
Voor heel wat straten betekende het dat er ook een officiële naam aan de straat gegeven moest worden.
Zo waren er bijvoorbeeld heel wat namen voor de huidige Sint Oedenrodeseweg in gebruik.
Namelijk Rooyse weg, Rooijscheweg, Weg naar Sint Oedenrode, Prov Wg Best-st. Oedenrode, St Oedenrodeseweg en Sint-Oedenrodeseweg om er maar eens wat te noemen.
Dat zijn er enkele die ik zonder veel moeite terug kon vinden in oude verwijzingen.
Dat moet nu in dit geval één naam worden en dat werd de Sint Oedenrodeseweg zonder een streepje er tussen. Een doodzonde in Sint-Oedenrode, alwaar men de plaatsnaam nooit zonder streepje zal schrijven.
Enkele niet officiële namen verdwenen, zoals de Dorpsstraat, Zomerpad en Boulevard.
Jawel, Best had ooit een Boulevard! Niet slecht voor zo’n dorps gat.
De Boulevard werd Spoorstraat…
De Dorpsstraat werd Hoofdstraat en Zomerpad werd Kruisparkweg.
De verandering kwam keurig op tijd en was slim gekozen. Best ging met de Hoge Akker, Speelheide, Salderes etc. over op het wijksgewijs ontwikkelen van het dorp, waarbij in de wijken iedere straat een eigen naam en een eigen nummering kreeg.
Batadorp was daarmee de eerste ‘wijk’ in Best die serieus straatnamen en huisnummers per straat kreeg.
Maar wat te doen met de rest van Best?
De rest van Best werd pas na de Tweede Wereldoorlog aangepakt. In 1948 werd Wilhelminadorp op de heide tussen Best en Batadorp gebouwd. Men koos er daar ook voor de methode zoals in Batadorp en men koos er voor om de namen van verzetshelden voor de naamgeving te gebruiken.
Op 27 april 1954 besluit de gemeenteraad om de nieuwe methode van adressering per straat voor heel Best in te voeren.
Dat hield in dat alle bestaande huizen een nieuw adres kregen.
Voor heel wat straten betekende het dat er ook een officiële naam aan de straat gegeven moest worden.
Zo waren er bijvoorbeeld heel wat namen voor de huidige Sint Oedenrodeseweg in gebruik.
Namelijk Rooyse weg, Rooijscheweg, Weg naar Sint Oedenrode, Prov Wg Best-st. Oedenrode, St Oedenrodeseweg en Sint-Oedenrodeseweg om er maar eens wat te noemen.
Dat zijn er enkele die ik zonder veel moeite terug kon vinden in oude verwijzingen.
Dat moet nu in dit geval één naam worden en dat werd de Sint Oedenrodeseweg zonder een streepje er tussen. Een doodzonde in Sint-Oedenrode, alwaar men de plaatsnaam nooit zonder streepje zal schrijven.
Enkele niet officiële namen verdwenen, zoals de Dorpsstraat, Zomerpad en Boulevard.
Jawel, Best had ooit een Boulevard! Niet slecht voor zo’n dorps gat.
De Boulevard werd Spoorstraat…
De Dorpsstraat werd Hoofdstraat en Zomerpad werd Kruisparkweg.
De verandering kwam keurig op tijd en was slim gekozen. Best ging met de Hoge Akker, Speelheide, Salderes etc. over op het wijksgewijs ontwikkelen van het dorp, waarbij in de wijken iedere straat een eigen naam en een eigen nummering kreeg.
Hoe was het dan voor 1850 geregeld?
In feite werkte men toen met kenmerken. Je was het derde huis voorbij de kerk, of het huis met de rode deur... etc.
In het buitengebied van Best werkte het met vormen die in de ramen boven de voordeur ingebracht werden.
Hier zie je de vorm die op de huidige Sint Oedenrodeseweg 38 gebruikt werd:
Het huis met de twee kruizen zal het ongetwijfeld geheten hebben.
Op de Sint Oedenordeseweg 32 ziet het er zo uit:
Hoe je dat moet omschrijven? Misschien konden ze het tekenen voor mensen die deze boerderij zochten.
Op de Klaverhoekseweg 6 ziet het er zo uit:
